Xã Cư Prao nằm ở phía Tây tỉnh Đắk Lắk, thuộc khu vực chuyển tiếp giữa miền núi và cao nguyên, có vị trí địa lý thuận lợi trong liên kết phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Địa hình xã tương đối đa dạng, gồm các dãy núi cao xen kẽ thung lũng nhỏ; một số khu vực có địa hình bằng phẳng, thuận lợi cho bố trí khu dân cư, phát triển sản xuất nông nghiệp và xây dựng kết cấu hạ tầng cơ sở.

Điều kiện khí hậu của xã mang đặc trưng vùng trung du Tây Nguyên, phân hóa rõ rệt theo hai mùa. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, lượng mưa tương đối lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp; mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, khí hậu khô ráo, nắng nhiều, phù hợp với các loại cây trồng chịu hạn và tổ chức sản xuất theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu. Đặc điểm khí hậu này cho phép địa phương phát triển đa dạng các loại cây lương thực, cây công nghiệp ngắn ngày, cây ăn quả và các mô hình sản xuất nông – lâm kết hợp.

Xã Cư Prao có nguồn tài nguyên thiên nhiên tương đối phong phú; đất đai đa dạng về thổ nhưỡng, diện tích đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp chiếm tỷ lệ lớn, là tiềm năng quan trọng để phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường sinh thái. Bên cạnh đó, cảnh quan tự nhiên còn giữ được nét đặc trưng của vùng cao nguyên, tạo điều kiện thuận lợi để nghiên cứu, khai thác các loại hình dịch vụ, du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng trong tương lai.

1. Tài nguyên đất đai

Tài nguyên đất đai trên địa bàn xã Cư Prao tương đối đa dạng, trong đó nhóm đất chủ yếu là đất xám, gồm đất xám trên phù sa cổ và đất xám trên đá mẹ, cùng với một số diện tích đất pha cát. Các loại đất này có tầng đất canh tác khá dày, kết cấu tương đối tơi xốp, khả năng thoát nước tốt, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.

Với đặc tính lý hóa phù hợp, đất đai của xã đáp ứng yêu cầu phát triển các loại cây lương thực và cây công nghiệp ngắn ngày như: Ngô, sắn, đậu các loại; đồng thời có tiềm năng mở rộng diện tích trồng cây ăn quả, cây bản địa và các loại cây chịu hạn phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương. Một số khu vực có điều kiện thuận lợi để phát triển mô hình trồng cỏ gắn với chăn nuôi gia súc, góp phần đa dạng hóa sinh kế cho người dân.

Việc khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên đất đai đã và đang tạo điều kiện để xã từng bước hình thành các vùng sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, gắn sản xuất nông nghiệp với bảo vệ môi trường sinh thái. Đây là cơ sở quan trọng để định hướng phát triển nông nghiệp bền vững trong giai đoạn tới.

2. Tài nguyên rừng

Xã Cư Prao có diện tích đất lâm nghiệp tương đối lớn, với tổng diện tích 3.009,35 ha, chiếm tỷ lệ đáng kể trong cơ cấu sử dụng đất toàn xã. Trong đó, rừng phòng hộ có diện tích 403,47 ha; rừng sản xuất 2.605,88 ha; riêng diện tích rừng tự nhiên là 1.884,64 ha, phân bố chủ yếu tại các khu vực đồi núi cáo và vùng giáp ranh.

Hệ thống rừng trên địa bàn xã có thảm thực vật phong phú, giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ nguồn nước, phòng chống xói mòn, sạt lở đất, điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái và duy trì đa dạng sinh học; đồng thời góp phần hạn chế tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, bảo đảm phát triển bền vững cho địa phương.

Bên cạnh giá trị sinh thái, tài nguyên rừng còn tạo điều kiện để địa phương triển khai các chính sách giao khoán bảo vệ và phát triển rừng, khuyến khích Nhân dân tham gia quản lý, bảo vệ rừng gắn với sinh kế. Thông qua các chương trình, dự án lâm nghiệp, người dân có thêm nguồn thu nhập, từng bước nâng cao đời sống và ý thức trách nhiệm trong công tác bảo vệ tài nguyên rừng.

Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được thực hiện gắn với quy hoạch sử dụng đất, bảo đảm hài hòa giữa mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái.

3. Tài nguyên nước

Xã Cư Prao có hệ thống khe suối tự nhiên phân bố tương đối đều, là nguồn nước mặt quan trọng phục vụ sinh hoạt và sản xuất của Nhân dân. Các khe suối tuy có quy mô nhỏ nhưng giữ vai trò thiết yếu trong việc cung cấp nước tưới cho cây trồng, nhất là trong mùa mưa, góp phần duy trì độ ẩm cho đất và cải thiện điều kiện canh tác nông nghiệp.

Nguồn nước ngầm trên địa bàn xã tương đối ổn định, có khả năng khai thác thông qua giếng khoan, giếng đào, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt và sản xuất, đặc biệt trong mùa khô kéo dài – đặc trưng của khu vực Tây Nguyên. Việc khai thác hợp lý nguồn nước ngầm tạo điều kiện để Nhân dân áp dụng các mô hình tưới tiết kiệm, tưới nhỏ giọt, nâng cao hiệu quả sử dụng nước và giảm thiểu rủi ro do hạn hán.

Tài nguyên nước của xã giữ vai trò quan trọng trong ổn định đời sống dân cư, bảo đảm an ninh nguồn nước và phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Công tác quản lý, bảo vệ và sử dụng tài nguyên nước được thực hiện gắn với tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng, hướng tới khai thác tiết kiệm, hiệu quả và bền vững.

4. Tài nguyên khoáng sản

Trên địa bàn xã Cư Prao có một số điểm khoáng sản nhỏ, chủ yếu là đất sét pha, đất san lấp và đá xây dựng với trữ lượng vừa phải, phân bố rải rác tại một số khu vực. Mặc dù không có quy mô khai thác lớn, các nguồn khoáng sản này có ý nghĩa trong việc phục vụ nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình dân sinh và phát triển giao thông nông thôn.

Hoạt động khai thác, sử dụng khoáng sản được thực hiện theo đúng quy hoạch, kế hoạch và các quy định của pháp luật về tài nguyên, khoáng sản và bảo vệ môi trường. Địa phương chú trọng quản lý chặt chẽ, ngăn chặn tình trạng khai thác trái phép, bảo đảm hài hòa giữa nhu cầu phát triển và yêu cầu bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

5. Cảnh quan và tiềm năng du lịch sinh thái

Xã Cư Prao có địa hình đồi núi thoải, xen kẽ giữa rừng tự nhiên, rừng trồng, khe suối nhỏ và các khu dân cư, tạo nên cảnh quan thiên nhiên hài hòa, mang đậm nét đặc trưng của vùng trung du Tây Nguyên. Hệ sinh thái rừng tương đối đa dạng, không gian sinh thái còn giữ được tính nguyên sơ ở nhiều khu vực, khí hậu trong lành, yên tĩnh, phù hợp với các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và trải nghiệm thiên nhiên.

Cùng với cảnh quan tự nhiên, địa phương còn có bản sắc văn hóa đặc trưng của các dân tộc sinh sống trên địa bàn và các hoạt động sản xuất nông – lâm nghiệp truyền thống. Đây là điều kiện thuận lợi để nghiên cứu, định hướng phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và du lịch trải nghiệm gắn với văn hóa bản địa.

Trong thời gian tới, địa phương tiếp tục quan tâm đầu tư và quy hoạch theo hướng phù hợp, xác định du lịch sinh thái thể trở thành ngành kinh tế bổ trợ quan trọng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân và quảng bá hình ảnh xã Cư Prao.

 Ngọc Thảo